Stablecoins: DAI
Αξίζει $1, είναι μάλλον το πρώτο πετυχημένο DeFi protocol και είναι ένα από τα πρώτα και μακροβιότερα DAOs.
Το DAI είναι ένα stablecoin: ένα token που η αξία του είναι πάντα $1.
Μας επιτρέπει να κάνουμε συναλλαγές (ή να κρατάμε το κεφάλαιό μας) στο Ethereum network σε ένα νόμισμα που έχει πάντοτε σταθερή αξία σε σχέση με το δολάριο.
👉 Σχετικά με τα tokens, δες: “tokens, tokens, tokens, όλα είναι tokens”
Πως λειτουργεί;
Πίσω από το DAI υπάρχει ένα πλήρως Distributed Autonomous Organisation (DAO) που ονομάζεται MakerDAO. Το MakerDAO ιδρύθηκε το 2014 από τον Δανό Rune Christensen. Η επίσημη έναρξη “λειτουργίας” του DAI και των σχετικών smart contracts έγινε πολύ αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2017.
Το MakerDAO έχει πάντοτε αποθεματικά αξίας (σε δολάρια) ίσης η μεγαλύτερης με την αξία του DAI που κυκλοφορεί.
Για να το πετύχουν αυτό, χρησιμοποιούν μία απλή (στην αρχή της) ιδέα: Το DAI που εκδίδεται είναι δάνειο με εγγύηση ETH.
Πιο συγκεκριμένα, ένας χρήστης που δεν θέλει να πουλήσει το ETH του, αλλά χρειάζεται ρευστότητα, μπορεί να το υποθηκεύσει στο smart contract του MakerDAO και να πάρει δάνειο σε DAI, με τις έξης προϋποθέσεις:
Η αξία του ETH που έχει υποθηκεύσει, πρέπει να είναι τουλάχιστον κατά 50% μεγαλύτερη από το δάνειο συν τους τόκους ανά πάσα στιγμή. Π.χ. για να πάρει δάνειο $1000 πρέπει να υποθηκεύσει ETH αξίας τουλάχιστον $1500.
Αν η αξία του ETH πέσει σε σχέση με το δολάριο και η υποθήκη δεν καλύπτει το 150% της αξίας που χρωστάει ο χρήστης, τότε η υποθήκη του ρευστοποιείται για να καλύψει το δάνειο.
Τα τελευταία χρόνια, το MakerDAO δέχεται κι άλλα tokens ως εγγύηση, πέρα από το ETH.
Διάφορες χρήσεις
Για τους περισσότερους χρήστες ο παραπάνω μηχανισμός δεν έχει και τόση σημασία. Απλά αγοράζουν DAI σε κάποιο exchange και συναλλάσονται με αυτό όπως ακριβώς θα έκαναν με οποιοδήποτε άλλο token.
DAI μπορεί να αγοράσει κανείς σχεδόν σε όλα τα exchanges (centralised και decentralised) πληρώνοντας σε Ευρώ, δολάρια, Bitcoin, Ether, κ.λ.
Για τους επενδυτές, το DAI είναι ένας τρόπος να μετατρέψουν ένα μέρος του κεφαλαίου τους σε ένα stablecoin, ώστε να μην εξαρτώνται από τις διακυμάνσεις άλλων assets σε σχέση με τα fiat currencies, αλλά και χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν τράπεζες ή άλλες υπηρεσίες εκτός web3.
👉 Fiat currencies? Δες το άρθρο Coinbase: ένα καλό σημείο εκκίνησης.
Τέλος, οι πιο εξοικειωμένοι με χρηματιστηριακά προϊόντα, θα διακρίνουν ότι ο μηχανισμός “έκδοσης” του DAI μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για να δημιουργήσει κάποιος ένα “long position”: Υποθηκεύει ETH, δανείζεται DAI με το οποίο αγοράζει νέο ETH που θα αξίζει (θεωρεί) περισσότερο στο μέλλον. Όταν η τιμή του ETH ανέβει, το πουλάει σε DAI, ξεπληρώνει το δάνειό του και να του μείνει και κέρδος. (κι αν πέσει πολύ, υπάρχει περίπτωση να τα χσει όλα όμως).
Ο ρόλος του MakerDAO
Το MakerDAO ιδρύθηκε το 2014 από τον Δανό Rune Christensen. Η επίσημη έναρξη “λειτουργίας” του DAI και των σχετικών smart contracts έγινε πολύ αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2017.
Μέλη του MakerDAO είναι όλοι οι κάτοχοι του MKR Token το οποίο μπορεί να αγοράσει και να πουλήσει κανείς σε πολλά exchanges.
Όλες οι αποφάσεις του MakerDAO λαμβάνονται με ψηφοφορία. Κάθε κάτοχος του μέλος μπορεί να ψηφίσει ανάλογα με το πλήθος των MKR tokens που κατέχει.
Το MakerDAO μπορεί μέσα από αυτή την διαδικασία να αλλάξει παραμέτρους του συστήματος, τόσο τεχνικές (π.χ. Smart contract upgrades) όσο και οικονομικές (π.χ. τα νομίσματα που γίνονται αποδεκτά ως εγγύηση, τα επιτόκια δανεισμού κ.λ.) με σκοπό να διατηρεί την σταθερότητα του DAI.
Το MakerDAO είναι κατά κάποιο τρόπο μία αποκεντρωμένη, κεντρική τράπεζα!
Αξίζει να σημειωθεί ότι το MKR λειτουργεί και ως η τελευταία λύση σε περίπτωση που η αξία των αποθεματικών του MakerDAO πέσει κάτω από κάποιο όριο. Σε αυτή την περίπτωση, εκδίδεται νέο MKR που δημοπρατείται για DAI. Συνεπώς, αν το MakerDAO γίνει ελλειμματικό, θα εκδοθεί νέο MKR και η αξία του MKR θα πέσει. Άρα οι κάτοχοί του έχουν συμφέρον να ψηφίζουν με τρόπο που θα διασφαλίζει την υγεία του MakerDAO και του DAI.
Γιατί κάποιος να υποθηκεύσει τα κρυπτονομίσματά του;
Ο πιο συνηθισμένος λόγος είναι απλός: πιστεύει ότι η μελλοντική αξία τους θα είναι υψηλότερη.
Για παράδειγμα έστω ότι κάποιος έχει στην κατοχή του 1 ETH αξίας (σήμερα) $4000 και ότι χρειάζεται $1000 για μία αγορά.
Η μία του επιλογή είναι να πουλήσει 0.25 ETH, να πάρει τα $1000 και να τα ξοδέψει.
Αν όμως πιστεύει πως στο μέλλον η αξία του ETH θα ανέβει, π.χ. στα $6000, μπορεί να υποθηκεύσει 1 ΕΤΗ και να πάρει δάνειο 1000 DAI (~$1000). Μετά από 1 ή 2 χρόνια, όταν η αξία του ETH θα έχει ανέβει (θεωρεί), μπορεί να ξεπληρώσει το δάνειο του πληρώνοντας πίσω 1000 DAI + τόκο και να αποδεσμεύσει το ETH του που τώρα θα αξίζει $6000.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο παραπάνω παράδειγμα, ο χρήστης αναλαμβάνει κι ένα ρίσκο: αν η αξία του 1 ETH που έχει καταθέσει πέσει κάτω από $1500 (150% του δανείου του) έστω και για ένα μικρό χρονικό διάστημα, τότε το ETH του θα πουληθεί σε εκείνη την τιμή και θα το χάσει (δεν θα χρειαστεί να ξεπληρώσει όμως το δάνειο).
Πόσο αξίζει ένα νόμισμα;
Ανέφερα παραπάνω ότι μπορεί η ονομαστική αξία του DAI να είναι $1, αλλά στην πράξη η τιμή αυτή είναι άλλοτε λίγο πάνω κι άλλοτε λίγο κάτω από $1.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία 4 χρόνια που υπάρχει το DAI, οι αγορές των κρυπτονομισμάτων έχουν παρουσιάσει πολλές, μεγάλες, και συχνά απότομες διακυμάνσεις, αλλά το DAI δεν έχει χάσει το peg του.
Η διακύμανση ονομαστικής και πραγματικής αξίας δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο των stablecoins, είναι χαρακτηριστικό όλων των μορφών χρήματος.
Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια των capital controls στην Ελλάδα, συνειδητοποιήσαμε ότι ένα Ευρώ στην Ελλάδα άξιζε λιγότερο από ένα Ευρώ εκτός Ελλάδας.
Στην καθημερινότητά μας, αν πουλάμε κάτι για 1000 Ευρώ κι έρθει κάποιος με 2000 x 50λέπτα, είναι πολύ πιθανό να μην δεχτούμε να πουλήσουμε, αφού αυτή η μορφή του ποσού, αν και ονομαστικά είναι 1000 Ευρώ, είναι πιο δύσχρηστη (και ζυγίζει και 15-16 κιλά).
Ή αντίστροφα, αν κάποιος πάει να αγοράσει τσίχλες από το περίπτερο με χαρτονόμισμα των 500 Ευρώ, πιθανότατα ο περιπτεράς θα αρνηθεί να πουλήσει.
Επίσης γνωρίζουμε από τις ταινίες 😂 ότι τα χρησιμοποιημένα χαρτονομίσματα μπορεί να έχουν μεγαλύτερη αξία από τα φρεσκοτυπωμένα σε κάποιες περιπτώσεις.
Ή ότι κάποιος πωλητής μπορεί να είναι διατεθημένος να κάνει έκπτωση για να πάρει μετρητά, σε σχέση με ηλεκτρονικό χρήμα.
Όλες αυτές είναι περιπτώσεις στις οποίες η ονομαστική αξία μπορεί να είναι η ίδια, αλλά η ευκολία αποθήκευσης και μεταβίβασης, η δυνατότητα χρήσης ανά περίπτωση, το ρίσκο, και γενικά διάφοροι τεχνικοί παράγοντες επηρεάζουν την πραγματική αξία του νομίσματος που έχουμε στην κατοχή μας.
Μέσα από αυτό το πρίσμα μπορεί να δει κανείς και την αξία των stablecoins.
Ένα stablecoin που έχει θεωρητική αξία $1, μπορεί να αξίζει για κάποιους περισσότερο και για κάποιους λιγότερο. Παράμετροι που μπορεί να επηρεάζουν την πραγματική αξία είναι μεταξύ άλλων:
ευκολία χρήσης
διάφορες τεχνικές παράμετροι (πχ την πιθανότητα το smart contract να έχει κάποιο bug),
ρυθμιστικό πλαίσιο (π.χ. κάποια χώρα να θεωρήσει παράνομα τα stablecoins),
άλλοι περιορισμοί (π.χ. να μην είναι ξεκάθαρο το νομικό πλαίσιο για το πως μία εταιρεία μπορεί να δηλώσει ότι μέρος του αποθεματικού της είναι σε stablecoins)
δυνατότητες αξιοποίησης (π.χ. ότι υπάρχουν εύκολοι τρόποι να λάβει κανείς επιτόκιο πολύ υψηλότερο σε stablecoins σε σχέση με καταθέσεις fíat σε μία τράπεζα).
Είναι όλα τα stablecoins σαν το DAI;
Όχι. Υπάρχει πλέον ένας ολόκληρος γαλαξίας από stablecoins, το καθένα με τα δικά του χαρακτηριστικά.
Για παράδειγμα υπάρχουν stablecoins όπως το USDC και το USDT που τα εκδίδουν εταιρείες και οι οποίες για κάθε ένα coin που εκδίδουν έχουν στην τράπεζα το αντίστοιχο ποσό σε δολάρια. (ή ισχυρίζονται ότι έχουν, αυτό είναι μία μεγάλη συζήτηση, διαφορετική σε κάθε περίπτωση coin).
Υπάρχουν κι άλλα όπως το FEI και το FRAX που προσπαθούν να διατηρήσουν την ισοτιμία τους με το δολάριο μέσα από ένα αλγόριθμο κι άλλους μηχανισμούς.
Το θέμα των stablecoins είναι τρομερά ενδιαφέρον, γιατί εκτός των άλλων, επιτρέπει σε κάποιον να καταλάβει καλύτερα πως λειτουργεί και η οικονομία εκτός web3.
Θα ακολουθήσουν σίγουρα κι αλλά άρθρα για stablecoins, το web3 είναι κάτι σαν δοκιμαστικός σωλήνας για αυτά και όλες οι πιθανές ιδέες δοκιμάζονται ταυτόχρονα. Μείνετε συντονισμένοι!
Update 10/12/2021: Το άρθρο όπως στάλθηκε με email, δεν με ικανοποιούσε ως προς την ποιότητα που θεωρώ ότι πρέπει να έχουν τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ. Η έκδοση που θα διαβάσετε εδώ έχει ξαναγραφτεί με στόχο να είναι έχει καλύτερη ροή και οργάνωση και να είναι πιο ευανάγνωστο.